Oscar ngày càng chuộng phim chuyển thể từ văn học

Năm nay, 6 trong số 9 phim được đề cử Oscar Phim hay nhất là phim chuyển thể, bao gồm: The Descendants, Hugo, The Help, Moneyball, War Horse và Extremely Loud & Incredibly Close.

Hiện tượng này không chỉ năm nay mới xảy ra. Năm ngoái, 5 trong số 10 phim đề cử được chuyển thể từ sách, gồm: The King's Speech, Winter's Bone, 127 Hours, The Social Network và True Grit.

Trong mấy chục năm qua, Hollywood có một “gia tài” ý tưởng làm phim bất tận: các tác phẩm văn học, cả nghệ thuật lẫn thương mại. Rất nhiều bộ phim chuyển thể đạt được thành công lớn, đều thu về hàng triệu USD.

Trong trường hợp giải Oscar chưa đủ thuyết phục về độ thành công của các bộ phim chuyển thể, ta có thể lấy điểm số trên IMDB, một trang web điện ảnh thông dụng, làm cơ sở đánh giá. Điểm số của các phim trên IMDB do chính người xem chấm và nó thể hiện chính xác quan điểm của công chúng. Chẳng hạn phim Bố già giành Oscar Phim hay nhất năm 1972, được chấm 9,2 điểm - số điểm cao nhất - trên IMDB. Tuy nhiên, cũng đạt 9,2 điểm và xếp thứ nhất trong bảng xếp hạng 250 phim hay của IMDB, tính đến nay, là The Shawshank Redemption. Và đây cũng là một thành công chuyển thể, tác phẩm văn học gốc của phim này là tiểu thuyết ngắn Rita Hayworth and Shawshank Redemption của Stephen King.

Văn học đang là “mỏ” đề tài dồi dào cho các nhà làm phim khai thác. Nhưng đây là một mối quan hệ hai chiều. Nhiều cuốn sách, nhờ thành công của bộ phim chuyển thể, lại được công chúng tìm đọc trở lại. Ở Việt Nam, cuốn Chuyện tình núi Brokeback (Brokeback Mountain) của Annie Proulx được xuất bản sau khi bộ phim chuyển thể cùng tên thành công tại giải Oscar lần thứ 78 (năm 2006). Sau tiếng vang của phim điện ảnh, nhiều người đọc bắt đầu tìm đến Người đọc (The Reader), Revolutionary Road, Triệu phú khu ổ chuột (Slumdog Millionaire)… Vẫn có những độc giả đã đọc sách từ trước, nhưng không thể phủ nhận tác dụng thu hút sự chú ý của điện ảnh đối với tác phẩm văn học gốc. 

Tiểu thuyết Người giúp việc (The Help) được xuất bản tại Việt Nam sau khi bộ phim chuyển thể cùng tên gây tiếng vang và trở thành ứng viên sáng giá cho giải Oscar năm nay.

“Mỗi khi có một lý do để người ta nói chuyện về những cuốn sách, nó càng làm tăng độ tò mò, kích thích người ta tìm hiểu và đương nhiên là tăng doanh số bán sách”, Patricia Bostelman, phó chủ tịch tập đoàn xuất bản Barnes & Noble, nhận định.

Chẳng hạn, trong top 20 sách sách bán chạy của USA Today đầu tháng 2, cuốn The Help đứng ở vị trí thứ năm, tiếp theo có Extremely Loud & Incredibly Close thứ sáu, The Girl With the Dragon Tattoo thứ 7 và War Horse thứ 20.

Theo dự báo của USA Today, xu hướng chuyển thể sách văn học vẫn tiếp tục làm mưa làm gió ở Hollywood trong năm 2012. Một số phim chuyển thể đáng chú ý trong năm nay là The Hobbit,Hunger Games và One for the Money.

Theo một thống kê của trang The New Dork Review of Books, trong 5 năm qua, có 16 trong số 35 được đề cử Phim hay nhất tại Oscar là phim chuyển thể, chiếm hơn 45%. Con số này nói lên điều gì? Bất chấp việc chỉ 2 phim chuyển thể thắng giải Phim hay nhất trong 5 năm qua, là Slumdog Millionaire và No Country For Old Men, thì cùng với trào lưu làm lại (remake) và làm phần tiếp theo (sequel), cho thấy các nhà làm phim Hollywood thực sự đang thiếu thốn ý tưởng.